รายงานฉบับสมบูรณ์ ภูมิทัศน์ชาติพันธุ์ แผนที่ชุมชนชาติพันธุ์ในกรุงเทพมหานคร

Abstract

การศึกษาเรื่อง ภูมิทัศน์ชาติพันธุ์ แผนที่ชุมชนชาติพันธ์ในกรุงเทพมหานครนี้ ได้กำหนดวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษากลุ่มชาติพันธุ์ที่ปรากฏในพื้นที่ฝั่งธนบุรี ตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนปลายจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น และจัดทำแผนที่กลุ่มชาติพันธุ์ โดยวิธีการศึกษาจากเอกสารที่เกี่ยวข้องในช่วงระยะเวลาปลายสมัยกรุงศรีอยุธยา จนกระทั่งถึงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ การค้นคว้าเอกสารทางประวัติศาสตร์ หนังสือ ตำราพงศาวดาร และบันทึกของชาวต่างชาติ ที่เข้ามาเจริญสัมพันธไมตรี การแบ่งระยะเวลา ช่วงในการศึกษา เป็น 3 ช่วง ได้แก่ 1) สมัยพระนารายณ์มหาราช ลงมาถึงการเสียกรุงศรีอยุธยา 2) สมัยพระเจ้กรุงธนบุรี เมื่อเริ่มตั้งกรุงธนบุรี จนกระทั่งสิ้นสุดยุคกรุงธนบุรี 3) สมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ตั้งแต่ รัชกาลที่ 1-3 ผลการศึกษา พบว่าในช่วงกรุงศรีอยุธยามีชาวต่างชาติ ตะวันตก ชาวญี่ปุ่น ชาวจีน เดินทางมาค้าขายและเป็นทหารรับจ้าง จนตั้งชุมชนในกรุงศรีอยุธยาหลายแห่ง สมัยกรุงศรีอยุธยาต่อเนื่องมาถึงกรุงธนบุรี ที่การสงครามกับพม่ายังไม่สิ้นสุด จึงมีทหารรับจ้างหลายชาติเข้ามาช่วยรบ ดังเช่น โปรตุเกส หรือ มักกะสัน รวมทั้งชาวตะวันออก ที่ถูกกวาดต้อนมายังจากภัยสงคราม ทั้งลาว มอญ ยวน กลุ่มชาติพันธุ์ ต่างๆ ในกรุงเทพมหานครจะตั้งบ้านเรือนอยู่ริมแม่น้ำ และลำคลองที่มีการขุดคลองลัดและคลองย่อยเข้าไปในผืนดิน เพื่อเปิดพื้นที่ทำการเพาะปลูก เลี้ยงกำลังพลและไพร่ฟ้าราษฎร