ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของญี่ปุ่นตั้งแต่หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ถึงปัจจุบัน

Abstract

บทความนี้ศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงของญี่ปุ่นตั้งแต่หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ถึงปัจจุบัน โดยเสนอว่า ปัจจัยภายนอกเป็นปัจจัยหลักที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงของญี่ปุ่น และแบ่งช่วงเวลาศึกษาออกเป็น 4 ช่วง ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงช่วงแรก คือ ค.ศ. 1945-1952 ได้แก่ นโยบายของฝ่ายสัมพันธมิตรเพื่อปฏิรูปเศรษฐกิจและวางรากฐานสังคมประชาธิปไตยในญี่ปุ่น การเปลี่ยนแปลงช่วงที่ 2 คือทศวรรษ 1950 – 1970 เป็นช่วงที่ญี่ปุ่นฟื้นตัวทางเศรษฐกิจ โดยมีปัจจัยหลักจากสงครามเกาหลี (ค.ศ.1950-1953) ที่สหรัฐอเมริกาให้ญี่ปุ่นเป็นฐานการผลิตสินค้ายุทธปัจจัย ซึ่งเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญที่ทำให้เศรษฐกิจญี่ปุ่นฟื้นตัวและเติบโตต่อเนื่องมาจนทศวรรษ 1970 ที่ญี่ปุ่นขึ้นเป็นมหาอำนาจทางเศรษฐกิจของโลก การเปลี่ยนแปลงช่วงที่ 3 คือ ทศวรรษ 1980-1990 ปัจจัยภายนอกที่มีผลต่อการดำเนินนโยบายต่างประเทศและเศรษฐกิจของญี่ปุ่นในช่วงนี้ คือ การพังทลายของกาแพงเบอร์ลินใน ค.ศ. 1989 การล่มสลายของสหภาพโซเวียตและการสิ้นสุดสงครามเย็น สงครามอ่าวเปอร์เซีย ใน ค.ศ. 1991 และภาวะเศรษฐกิจถดถอยในทศวรรษ 1990 ช่วงที่ 4 คือ ทศวรรษ 2000 ถึง 2010 เป็นช่วงที่ปัจจัยภายนอก คือ ผลกระทบจากเศรษฐกิจโลกทำให้ญี่ปุ่นต้องประคองตัวด้านเศรษฐกิจและหันมาให้ความสำคัญกับการส่งออกทางวัฒนธรรมเพื่อขยายช่องทางทางเศรษฐกิจ ส่วนในเวทีการเมืองโลก ญี่ปุ่นถูกกดดันมากขึ้นให้เข้าร่วมรับผิดชอบด้านสันติภาพของโลก ซึ่งเกี่ยวข้องกับการแก้ไขรัฐธรรมนูญมาตรา 9 ของญี่ปุ่นเรื่องการมีกองทัพ ทำให้ประเด็นนี้เป็นประเด็นโต้แย้งในสังคมญี่ปุ่นปัจจุบัน

This paper examined factors of changes in Japan after 1945 to the present. The study argues that the main factors affecting changes in Japan are external factors. The changes can be divided into 4 periods. The fisrt period is the occupation and reconstruction of Japan (1945 - 1952). The major factor of changes is Allied Council’s policies focusing on the economic recovery and political rehabilitation of Japan. The second peiod is during the 1950s - 1970s Japan achieved record economic growth and became a leading economic power in 1970. The turning point and main factor of Japan’s recovery is Korean War (1950 - 1953) in which Japan was a production base for the U.S.’s war items, contributing to the revival and steady growth of Japan’s economy since then. The third period covers the 1980s – 1990s external factors influenced Japan’s foreign and economic policies are the fall of Berlin Wall in 1989, the end of Soveit Union and the close of Cold War in 1991, The Gulf War of 1991 as well as economic recession in the 1990s. The last period is the 2000s - 2010s. Two main external factors affected Japan are financial crisis in 2007 - 2008 and a pressing issue to force Japan’s responsibility to the World’s peace that dealing with revising Article 9 of the Japanese Constitution that leads to a debate in Japan.